کتاب قرآن و آگاهی

تعداد بازدید:۴۹۲
کتاب قرآن و آگاهی

قرآن و آگاهی

نویسنده: سیده سوما ابراهیمی

ویراستار: علیرضا مهرابی بیان

 

 

 

 

 

آگاهی

آگاهی از خرد انسان سرچشمه می‌گیرد.

اگرچه مُسری نیست.

اما علت نور است.

و این نور بر دیگران هم بی‌اثر نیست ...

 

تقدیم

تقدیم به روح پاک خاتم‌الانبیاء حضرت محمد مصطفی آگاهی‌بخش و رحمة للعالمین.

تقدیم به قلب پر عشق پدرم که تمام سختی و مشقت دنیا را به‌خاطر یک‌لحظه آرامش فرزندانش به جان خرید.

تقدیم به نگاه پُرمهر مادرم که با هر لحظه زیستن اش گُل امید و لبخند را در لحظه‌های من می‌کارد.

سپاسگزاری

   زبان، دست و قلمم، درمانده‌تر از آنند که سپاسم را از آفریدگار مهربانم بیان کنند. سپاس می‌گویم خالقم را، به پاس یاری دلسوزانه‌اش در تمام عرصه‌های زندگی‌ام؛ و به بهانۀ تقدیم زیباترین و لطیف‌ترین لحظات در قلب امواج ناآرام دنیایم و سلام و صلوات او بر رسول گرامی‌اش که با رساندن پیام الهی واسطۀ برخورداری از معارف حیات‌بخش قرآن شد.

و از باب «من لم یشکر المخلوق لم یشکر الخالق».

   سپاسگزاری می‌کنم از اساتید عزیز و بزرگوار، جناب آقای دکتر نادر کریمیان سردشتی، آقای دکتر سعید نجفی اسداللهی، خانم دکتر فرناز فتوحی اصفهانی، جناب آقای بشیرپرویزی و جناب آقای مسعود زمانی که با راهنمایی و بیان نکات ارزشمند خود بر غنای مطالب این اثر افزودند.

فهرست.

پیش گفتار. 8

مقدمه. 13

فصل اول: فلسفه دعوت... 32

دغدغه نویسنده: 33

دعوت ادیان: 38

دعوت قرآن: 40

فصل دوم: خودآگاهی (شناخت نفس) 45

تعریف نفس از نظر لغت.... 46

تعریف اصطلاحی نفس..... 46

نفس از منظر قرآن کریم: 47

جایگاه تعقل در تغذیه نفس..... 53

نتیجۀ عدم تعقل و ناآگاهی در تغذیه نفس: 56

فصل سوم: خودسازی... 58

انواع کانال‌ها و مجاری تغذیۀ نفس..... 60

1: مجاری درونی (قلب و مغز) شامل اعتقادات، باورها، تفکرات، برداشت‌ها، ارزیابی‌ها، ادراک، نیات، تمرکز. 60

2: مجاری بیرونی - مجاری دیدن، شنیدن و خوردن. 60

تغذیه نفس با تفکر آگاهانه و مثبت (عقل) 64

تغذیه نفس با ایمان آگاهانه (عقل) 66

تغذیه نفس با توحید آگاهانه (عقل) 76

تغذیه نفس با شکرگزاری آگاهانه (عقل) 82

تغذیه نفس با دعای آگاهانه (عقل) 88

تغذیه نفس با ارتباطات آگاهانه (عقل) 101

تغذیه نفس با مقایسۀ آگاهانه (عقل) 110

تغذیه نفس با بخشش آگاهانه (عقل) 115

مجاری بیرونی (دیدن، شنیدن و خوردن) 120

مجاری خوردن.. 123

مجاری شنیدن.. 125

مجاری دیدن.. 126

 فرجام سخن... 128

منابع: 131

پیشگفتار:

معاونت فرهنگی

اشتیاق بشر برای دانستن و کشف آینده همواره وجود داشته است و انسان به تفکر و تلاش برای ترسیم بهترین آینده می­پردازد. آینده­پژوهی در قالب یک علم مسیر تبدیل شدن تصویرهای ذهنی به واقعیت را پیش روی انسان قرار می­دهد. در واقع ساخت آینده متناسب با مطلوب ترین تصویر ذهنی انسان، اصلی­ترین کارکرد آینده­پژوهی است که حاوی مولفه­های آگاهی، هدفمندی و اختیار در نحوه ساخت آن می­باشد. آینده­پژوهی انسان را برآن می­دارد که در گام اول چشم انداز و تصویری مطلوب از آینده ترسیم نماید، شناخت از خود و پیرامون گام دوم این مسیر است که باید ظرفیت­ها و شرایط خود را در زمان حال برای حرکت در مسیر چشم­انداز به درستی بشناسد و گام سوم شناخت عواملی است که باعث تسریع و یا بازدارندگی و انحراف در مسیر حرکت به سمت چشم­انداز می‌شوند. گام چهارم طراحی سناریوهای مختلف بر اساس این مقدمات و انتخاب بهترین سناریو است تا بتوان بر اساس آن به چشم­انداز ترسیم شده دست یافت. آینده­پژوهی به انسان می‌آموزد که در مسیر راه همواره خود را با سنجه‌هایی که میزان درستی مسیر را نشان می‌دهند محک بزند و از درستی انتخاب‌ها اطمینان حاصل نماید و یا دست به اصلاح بزند. این پروسه مبتنی بر آگاهی، هدفمندی و انتخاب است.

نوع نگرش انسان به جهان می‌تواند مطلوب‌های متفاوتی را پیش روی انسان بگذارد که مطلوب‌ترین آنها را الگوی دینی ترسیم نموده است. الگویی که حیاتی پویا و متعالی از زندگی را در اختیار قرار می‌دهد که به وسیله آن به انسان فرصت و اختیار داده می‌شود تا آینده خویش را انتخاب نماید. این الگو انسان را با این سوال مواجه می‌کند که فرجام جهان چیست؟ چه تصویری را می توان برای آن ترسیم نمود؟ و با چه ابزاری می­توان به این تصویر رنگ واقعیت بخشید؟

الگوی دینی انسان را از بی هویتی دور کرده و چشم انداز و تصویری روشن از فلسفه حیات ارائه داده و چراغ‌هایی برای روشنی راه نمایان کرده است و از انسان­ها می‌خواهد که آگاهانه، هدفمند و با اختیار به سمت عالی‌ترین چشم انداز که قرب الهی است حرکت نمایند. در کتاب حاضر تلاش شده است تا نشانه‌هایی از کتاب الهی در راستای گام سوم آینده پژوهی استخراج و در اختیار مخاطب قرار دهد تا بتوان با بهره‌گیری از این نشانه­ها مسیر تعالی را با اطمینان خاطر بیشتری پیمود.

مرکز مطالعات آینده پژوهی فرهنگی جهاد دانشگاهی واحد تربیت مدرس با استقبال از نگاه نوآورانه به مباحث آینده­پژوهی و به خصوص در حوزه تعالی انسانی، آمادگی خود را جهت حمایت از آثار مختلف در این حوزه اعلام و معتقد است که با افزایش محتوای فاخر در حوزه آینده پژوهی دینی می­توان تاثیرات چشمگیری را در گرایش جامعه جهانی به سمت معنویت، اخلاق و تعالی انسانی شاهد بود.

                                                                                   مرکز مطالعات آینده پژوهی فرهنگی

                                                                                                            جهاد دانشگاهی واحد تربیت مدرس