سمینار مهارت های زندگی با موضوع ازدواج آسان

الف)ازدواج از دیدگاه قرآن

قرآن، کتاب هدایت و سعادت بشری و منبع شایسته‌ای برای درک مفاهیم و مسایل ازدواج است. بر خلاف دیگر کتاب‌های مقدس که رهبانیت و تجرد را مقدس می‌‌شمارند یا آزادی و بی‌بند و باری در اخلاق جنسی را پیشنهاد می‌کنند، قرآن راه میانه را برگزیده است. خداوند متعال می‌فرماید:

وَابْتَغِ فِیمَا آتَاکَ اللَّهُ الدَّارَ الْآخِرَهَ وَلَا تَنسَ نَصِیبَکَ مِنَ الدُّنْیَا وَأَحْسِن کَمَا أَحْسَنَ اللَّهُ إِلَیْکَ وَلَا تَبْغِ الْفَسَادَ فِی الْأَرْضِ إِنَّ اللَّهَ لَا یُحِبُّ الْمُفْسِدِینَ ؛ و به آنچه خدایت داده است، برای آخرت را بجوی و سهم خود را از دنیا فراموش مکن و هم چنان که خدا به تو نیکی کرده است، نیکی کن و در زمین فساد مجوی، زیرا خدا، فسادگران را دوست نمی‌دارد.

بر اساس همان قاعده‌ کلی ـ وابستگی دیدگاه هر دین و ملتی درباره ازدواج به دیدگاه آن درباره‌ی زن ـ هرگاه در جامعه‌ای زن جایگاه حقیقی خود را به دست آورده، ازدواج نیز از اهمیت فراوانی برخوردار شده است. بر عکس، هرگاه در جامعه‌ای، انسانیتی برای زن فرض نشود و تنها مانند کالای قابل خرید و فروش بدان بنگرند، می‌توان حدس زد که جایگاه ازدواج در آن جامعه چگونه خواهد بود.

بنابراین، در آغاز بحث، دیدگاه قرآن و اسلام را نسبت به زن بررسی می‌کنیم.

1-خداوند هیچ گاه در قرآن میان زن و مرد، تفاوت نگذاشته و تنها به مردان خطاب نکرده است، بلکه با جمله‌ی یا ایها الناس با آدمی سخن گفته است. هم چنین اگر در دایره محدودتر، به مؤمنان ندا داده است که: یا ایهاالذین آمنوا باز منظور، زن و مرد مؤمن بوده است نه تنها مرد، البته تاریخ نشان داده است که گاهی این زنان بوده‌اند که زودتر از مردان به این ندای الهی، پاسخ مثبت داده‌اند. برای نمونه، حضرت خدیجه نخستین زن مسلمان تاریخ است.

2-سخن در این است که: مرد و زن از یک مبدأ آفریده شده‌اند یا از دو مبدأ گوناگون؟ آیا زن به تبع مرد ـ و نه به دلیل اصل وجودی‌اش ـ آفریده شده است؟ قرآن به این پرسش چنین پاسخ می‌دهد:

یَا أَیُّهَا النَّاسُ اتَّقُواْ رَبَّکُمُ الَّذِی خَلَقَکُم مِّن نَّفْسٍ وَاحِدَهٍ وَخَلَقَ مِنْهَا زَوْجَهَا وَبَثَّ مِنْهُمَا رِجَالاً کَثِیرًا وَنِسَاء ؛ ای مردم! از پروردگارتان که شما را از نفس واحدی آفرید و جفتش را [نیز] از او آفرید و از آن دو، مردان و زنان بسیاری پراکنده کرد، پروا دارید.[2]

از این گفته درمی‌یابیم که همه‌ی انسان ها اعم از زن و مرد از یک مبدأ و گوهر آفریده شده‌اند ودر این زمینه، مردان بر زنان هیچ گونه برتری ندارند. پس قرآن به این نظریه که وجود زن، اصلی نبوده و تابع وجود مرد است، پاسخ منفی می‌دهد.

3- یکی از بحث‌های دیگری که میدان تاخت و تاز نظریه‌های گوناگون شده این است که: چه چیزی سبب گرایش زن و مرد به یکدیگر می‌شود؟ چه عاملی، زن و مرد را وادار می‌کند به ازدواج باندیشند و به آن تن دردهند؟

برخی در پاسخ به این پرسش، تنها میل جنسی را عامل اصلی گرایش زن و مرد به یکدیگر معرفی می‌کنند. در مقابل، قرآن  با رد این نظریه می‌گوید: انسان، اشرف موجودات جهان است. بنابراین، هدفی را که برای حیوانات اصیل است و سبب گرایش نر و ماده حیوانی به یکدیگر می‌شود، نمی‌توانیم درباره او صادق بدانیم. قرآن، عامل اصلی علاقه‌ی زن و مرد به یکدیگر را آرامش و سکونی معرفی می‌کند که در پرتو ازدواج به آن دست می‌یابند:

هُوَ الَّذِی خَلَقَکُم مِّن نَّفْسٍ وَاحِدَهٍ وَجَعَلَ مِنْهَا زَوْجَهَا لِیَسْکُنَ إِلَیْهَا ؛ اوست خدایی که همه شما را از یک تن بیافرید و از ا و نیز جفتش را مقرر داشت تا با او انس و الفت گیرد.[3]

این آیه با تکیه بر یکی بودن اصل و گوهر زن و مرد، عامل اصلی گرایش را آرام بودن زن و مرد در کنار یکدیگر معرفی می‌کند. خداوند در جای دیگر می‌فرماید:

وَمِنْ آیَاتِهِ أَنْ خَلَقَ لَکُم مِّنْ أَنفُسِکُمْ أَزْوَاجًا لِّتَسْکُنُوا إِلَیْهَا وَجَعَلَ بَیْنَکُم مَّوَدَّهً وَرَحْمَهً إِنَّ فِی ذَلِکَ لَآیَاتٍ لِّقَوْمٍ یَتَفَکَّرُونَ ؛ و یکی از نشانه‌های لطف الهی این است که برای شما از جنس خودتان، جفتی (و همسری) بیافرید که در بر او آرامش یابید و با هم انس گیرید و میان شما، مهربانی و قرار ساخت. به یقین، در این [نعمت] برای مردمی که می‌اندیشند، نشانه‌هایی است.[4]

این آیه به صراحت می‌گوید که این مهربانی و آرامش را خود خداوند ایجاد کرده و در ذات زن و مرد قرار داده است. پس خود خداوند، مهر و محبت همسران را در دل هم گذارده و این محبت الهی، آن دو را به سوی یکدیگر می‌کشاند.

علامه طباطبایی در تفسیر المیزان در ذیل این آیه می‌نویسد: هر یک از زن و مرد در حد خود و فی نفسه، ناقص و محتاج به طرف دیگر است و از مجموع آن دو، واحدی تام و تمام درست می‌شود و به خاطر همین نقص و احتیاج است که هر یک به سوی دیگری حرکت می‌کند و چون بدان رسید، آرامش و سکونت می‌یابد؛ چون هر ناقصی مشتاق به کمال است و هر محتاجی مایل به زوال حاجت و فقر خویش است.[5]

بنابراین، عامل اصلی گرایش زن و مرد ـ همسران ـ به یکدیگر را که پیش زمینه ازدواج است، در آیات قرآن دیدیم. از همین آیات، هدف ازدواج نمودار می‌گردد؛ زیرا ازدواج چون به آرامش قلبی زن و مرد می‌انجامد، در رستگاری و نزدیکی او به خداوند نیز نقش مهمی دارد.

اینک به طور گذرا به آیاتی می‌پردازیم که جنبه‌هایی از شرایط و احکام ازدواج را بیان کرده‌اند. در این بخش می‌کوشیم تنها آن آیه‌هایی را بیاوریم که بیشتر با بحث ازدواج تناسب دارد؛ زیرا آیات فراوانی درباره احکام ازدواج بیان شده است.

4- ترس از فقر نباید مانع ازدواج شود

 خداوند می‌فرماید: وَأَنکِحُوا الْأَیَامَى مِنکُمْ وَالصَّالِحِینَ مِنْ عِبَادِکُمْ وَإِمَائِکُمْ إِن یَکُونُوا فُقَرَاء یُغْنِهِمُ اللَّهُ مِن فَضْلِهِ وَاللَّهُ وَاسِعٌ عَلِیمٌ وَلْیَسْتَعْفِفِ الَّذِینَ لَا یَجِدُونَ نِکَاحًا حَتَّى یُغْنِیَهُمْ اللَّهُ مِن فَضْلِهِ ...؛ بی همسران خود و غلامان و کنیزان درست کارتان را همسر دهید. اگر تنگ دستند، خداوند آنان را از فضل خویش بی‌نیاز خواهد کرد، زیرا خدا گشایش‌گر داناست. کسانی که [وسیله‌ی] زناشویی نمی‌یابند، باید عفت ورزند تا خدا، آنان را از فضل خویش بی‌نیاز گرداند.[12]

خداوند در آیه نخست، همه مسلمانان را تشویق می‌کند که به تشکیل خانواده دست یازند. از سوی دیگر، درباره یکی از موانع ازدواج، یعنی فقر مادی و اقتصادی می‌فرماید که فقر نباید مانع ازدواج گردد. خداوند به زن و مرد فقیر مژده می‌دهد که ، اگر پیش قدم شوند، آنان را از فضل خویش بی‌نیاز می‌سازد. هم‌چنین در آیه دوم اشاره می‌کند که اگر به هر علتی، زن و مردی نتوانستند ازدواج کنند، باید بکوشند با عفت و پاکدامنی و تقوای الهی غریزه‌ی به هیجان در آمده خود را کنترل کنند. در این صورت، خداوند نیز به آنان لطف می‌کند و زمینه تشکیل خانواده را برای ایشان فراهم می‌آورد. در این جا به این دو نکته می‌رسیم که اسلام بر خلاف رهبانیت و بوداییسم، ازدواج را تشویق می‌کند. هم‌چنین به آنان که زمینه ازدواج ندارند، پیشنهاد می‌کند که خویشتن دار باشند و بر خلاف اندیشمندان غربی، آنان را به بی‌بند و باری جنسی فرا نمی‌خواند. پیش گرفتن چنین شیوه‌هایی از آن جا ریشه می‌گیرد که اسلام، دین انسان سازی و قرآن، کتاب رستگاری است.

ب)مهارت های ده گانه زندگی

خودآگاهی

خودآگاهی ، توانایی شناخت و آگاهی از خصوصیات ، نقاط ضعف و قدرت ، خواسته ها ، ترس و انزجار است. رشد خودآگاهی به فرد کمک می کند تا دریابد تحت استرس قرار دارد یا نه و این معمولا پیش شرط ضروری روابط اجتماعی و روابط بین فردی مؤثر و همدلانه است.

 همدلی

همدلی یعنی اینکه فرد بتواند زندگی دیگران را حتی زمانی که در آن شرایط قرار ندارد  درک کند. همدلی به فرد کمک می کند تا بتوانند انسانهای دیگر را حتی وقتی با آنها متفاوت است بپذیرد و به آنها احترام گذارد. همدلی روابط اجتماعی را بهبود می بخشد و به ایجار رفتارهای حمایت کننده و پذیرنده ، نسبت به انسان های دیگر منجر می شود.

 ارتباط مؤثر

این توانایی به فرد کمک می کند تا بتواند کلامی و غیر کلامی و مناسب با فرهنگ ، جامعه و موقعیت، خود را بیان کند بدین معنی که فرد بتواندنظرها ، عقاید ، خواسته ها ، نیازها و هیجان های خود را ابراز و به هنگام نیاز بتواند از دیگران درخواست کمک و راهنمایی نماید. مهارت تقاضای کمک و راهنمایی از دیگران ، در مواقع ضروری، از عوامل مهم یک رابطه سالم است.

 روابط بین فردی

این توانایی به ایجاد روابط بین فردی مثبت و مؤثر فرد با انسانهای دیگر کمک می کند. یکی از این موارد ، توانایی ایجاد روابط دوستانه است.که در سلامت روانی و اجتماعی ، روابط گرم خانوادگی ، به عنوان یک منبع مهم روابط اجتماعی ناسالم نقش بسیار مهمی دارد.

 تصمیم گیری

این توانایی به فرد کمک می کند تا به نحو مؤثرتری در مورد مسائل تصمیم گیری نماید. اگر کودکان و نوجوانان بتوانند فعالانه در مورد اعمالشان تصمیم گیری کنند ، جوانب مختلف انتخاب را بررسی و پیامد هر انتخاب را ارزیابی کنند ، مسلما در سطوح بالاتر بهداشت روانی قرار خواهند گرفت.

 حل مسأله

این توانایی فرد را قادر می سازد تا به طور مؤثرتری مسائل زندگی را حل نماید . مسائل مهم زندگی چنانچه حل نشده باقی بمانند ، استرس روانی ایجاد می کنند که به فشار جسمی منجر می شود.

 تفکر خلاق

این نوع تفکر هم به مسأله و هم به تصمیم گیری های مناسب کمک می کند . با استفاده از این نوع تفکر ، راه حلهای مختلف مسأله و پیامدهای هر یک از آنها بررسی می شوند . این مهارت ، فرد را قادر می سازد تا مسائل را از ورای تجارب مستقیم خود را دریابد و حتی زمانی که مشکلی وجود ندارد و تصمیم گیری خاصی مطرح نیست ، با سازگاری و انعطاف بیشتر به زندگی روزمره بپردازد.

 تفکر انتقادی

تفکر انتقادی ، توانایی تحلیل اطلاعات و تجارب است . آموزش این مهارت ها ، نوجوانان را قادر می سازد تا در برخورد با ارزش ها ، فشار گروه و رسانه های گروهی مقاومت کنند و از آسیب های ناشی از آن در امان بمانند.

  توانایی حل مسأله

این توانایی فرد را قادر می سازد تا هیجان ها را در خود و دیگران تشخیص دهد ، نحوه تأثیر هیجان ها بر رفتار را بداند و بتواند واکنش مناسبی به هیجان های مختلف نشان دهد . اگر با حالات هیجانی ، مثل غم و خشم یا اضطراب درست برخورد نشود این هیجان تأثیر منفی بر سلامت جسمی و روانی خواهد گذاشت و برای سلامت پیامدهای منفی به دنبال خواهند داشت.

 توانایی مقابله با استرس

این توانایی شامل شناخت استرس های مختلف زندگی و تأثیر آنها بر فرد است . شناسایی منابع استرس و نحوه تأثیر آن بر انسان ، فرد را قادر می سازد تا با اعمال و موضع گیری های خود فشار و استرس را کاهش دهد.

 اجزای مهارتهای ده گانه زندگی

 خودآگاهی

·          آگاهی از نقاط قوت

·          آگاهی از نقاط ضعف

·          تصویر خود واقع بینانه

·          آگاهی از حقوق و مسئولیت ها

·          توضیح ارزشها

·          انگیزش برای شناخت

 مهارتهای ارتباطی

·          ارتباط کلامی و غیرکلامی موثر

·          ابراز وجود

·          مذاکره

·          امتناع

·          غلبه بر خجالت

·          گوش دادن

 همدلی

·          علاقه داشتن به دیگران

·          تحمل افراد مختلف

·          رفتار بین فردی همراه با پرخاشگری کمتر

·          دوست داشتنی تر شدن (دوستیابی)

·          احترام قائل شدن برای دیگران

 مهارتهای بین فردی

·          همکاری و مشارکت

·          اعتماد به گروه

·          تشخیص مرزهای بین فردی مناسب

·          دوستیابی

·          شروع و خاتمه ارتباطات

 مهارتهای حل مسأله

·          تشخیص مشکلات علل و ارزیابی دقیق

·          درخواست کمک

·          مصالحه (برای حل تعارض)

·          آشنایی با مراکزی برای حل مشکلات

·          تشخیص راه حل های مشترک برای جامعه

 مهارتهای تفکر خلاق

·          تفکر مثبت

·          یادگیری فعال ( جستجوی اطلاعات جدی)

·          ابراز خود

·          تشخیص حق انتخاب های دیگر ( برای تصمیم گیری )

·          تشخیص راه حل های جدید برای مشکلات

 مهارتهای مقابله با هیجانات

·          شناخت هیجان های خود و دیگران

·          ارتباط هیجان ها با احساسات ، تفکر و رفتار

·          مقابله با ناکامی ، خشم ، بی حوصلگی ، ترس و اضطراب

·          مقابله با هیجان های شدید دیگران

 مهارتهای تصمیم گیری

·          تصمیم گیری فعالانه بر مبنای آگاهی از حقایق کارهایی که می توان انجام داد که انتخاب را تحت تأثیر قرار دهد.

·          تصمیم گیری بر مبنای ارزیابی دقیق موقعیت ها

·          تعیین اهداف واقع بینانه

·          برنامه ریزی و پذیرش مسئولیت اعمال خود

·          آمادگی برای تغییر دادن تصمیم ها برای انطباق با موقعیت های جدید

 مهارتهای تفکر انتقادی

·          ادراک تأثیرات اجتماعی و فرهنگی بر ارزشها ، نگرشها و رفتار

·          آگاهی از نابرابری ، پیشداوری ها و بی عدالتی ها

·          واقف شدن به این مسئله که دیگران همیشه درست نمی گویند

·          آگاهی از نقش یک شهروند مسئول

 مهارتهای مقابله با استرس

·          مقابله با موقعیتهایی که قابل تغییر نیستند

·          استراتژی های مقابله ای برای موقعیت های دشوار ( فقدان ، طرد ، انتقاد)

·          مقابله با مشکلات بدون توسل به سوء مصرف مواد

·          آرام ماندن در شرایط فشار

          تنظیم وقت

ج) ازدواج آسان(مشکلات اصلی در ازدواج جوانان، راهکارهای رسیدن به یک ازدواج آسان و ...)

ازدواج، اقتصاد و مسکن سه مؤلفه مهمی است که بخش بزرگی از مردم ایران، به عنوان مهم‌ترین دغدغه معیشتی‌شان مطرح می‌کنند. خیلی‌ها فارغ از موضوعات اقتصادی، مسائل فرهنگی و عدم آموزش های صحیح را از عوامل اصلی مشکلات مردم می دانند.

مهم‌ترین دغدغه این روزهای شما چیست؟ خیلی‌ها از مشکلات اقتصادی در کشور سخن می‌گویند. جوانان مسائل مهم‌تری چون اشتغال، ازدواج و مسکن را مطرح می‌کنند. رکود در بازار و کاتالیزورهایی که دولت برای خروج از رکود در نظر گرفته، این روزها دغدغه خیلی‌هاست.

بخش زمین و مسکن یکی از مهمترین بخش های اقتصادی است که علاوه بر اهمیت در اقتصاد خرد و کلان، تاثیرگذاری بسیار زیادی بر مسائل فرهنگی و اجتماعی دارد. عدم توجه به این مبحث، در گسترش مشکلات اجتماعی در کشور نقش بسزایی داشته است

البته مسائل اقتصادی همواره و در هر دولتی، مهم‌ترین دغدغه مردم بوده؛ اما بسیاری دیگر هم فارغ از مسائل اقتصادی با استناد به آمارهای عجیب و غریبی که هر ازگاهی از سوی مسئولان مطرح می‌شود، مسائل فرهنگی را مهم‌ترین مشکل این روزهای جامعه می‌دانند. آمارهای وحشتناک طلاق، افزایش جرم و جنایت و بی بندو باری‌های اخلاقی تنها بخش کوچکی از دریای بزرگ این موضوعات است که توجه بخشی از جامعه ایرانی را به خود اختصاص داده است.

به جز مسائل اقتصادی و فرهنگی موضوعاتی مانند عدم توسعه‌یافتگی، نبود زیرساخت‌‎ها و بسترهای مناسب در کشور و هدر رفت استعدادها و پتانسیل‌های ناب کشور، مشکلات جامعه مدنی و تلاش‌هایی برای حل و فصل آن‌ها و ... شاید مهم‌ترین موضوعات از دریای بزرگ دغدغه‌های مردم ایران باشد که در محاوره‌های عمومی به آن اشاره می‌شود.

یکی از کلیدهای حلّ مشکلات اقتصادی و معضلات اقتصادی ما، تکیه‌ی روی علم است.

به طور مثال عدم توانایی در خرید یا حتی اجاره مسکن، بدون تردید یکی از دلایل عدم تمایل جوانان به ازدواج به موقع است. به طوری که در شرایط کنونی در کشورمان، افزایش سن ازدواج به عنوان یکی از مهمترین مسائل اجتماعی و فرهنگی مطرح است، زیرا بررسی آمارهای سازمان ثبت احوال نشان می‌دهد که قریب به ۱,۵ میلیون زوج از سن ازدواج گذشته و در تجرد قطعی قرار دارند.کاهش نرخ ازدواج سبب شده است تا سن ازدواج برای مردان از ۲۳,۸ در سال ۶۵ به ۲۶,۷ در سال ۹۰ برسد. البته متوسط سن ازدواج در کلان‌شهرهایی مانند تهران از مرز ۳۰ سال نیز عبور کرده است. این افزایش سن ازدواج تأثیر به سزایی در کاهش نرخ باروری داشته به گونه‌ای که نرخ باروری در سال ۹۰ به ۱,۸ رسیده است

مسئله اشتغال و امنیت اقتصادی از تاثیرگذارترین مسایل در امر ازدواج است، زیرا اگر نیازهای اساسی مردم، از جمله مسکن که بیشترین سهم را در سبد هزینه خانوار دارد (میانگین ۳۵ درصد در سبد خانوار و برای اقشار مستضعف نزدیک به ۸۰ درصد)، حل شود، احساس امنیت اقتصادی بیشتر می شود و در نهایت این عامل می تواند تمایل جوانان به ازدواج به موقع را افزایش دهد. به عبارتی ساده تر اهمیت مسکن از اشتغال بیشتر است چرا که در حال حاضر و با توجه به نرخ بیکاری و نرخ اجاره بها در کشور، در نبود مسکن یک شغل پاسخ گوی نیازهای خانواده نیست، در صورتی که جوان صاحب خانه به راحتی توان تشکیل یک خانواده را خواهد داشت.

مشکل  اصلی جوانان ازدواج آنها است و عامل و متغیر اصلی هم در زمینه ازدواج مسایل باوری، ارزشی و فرهنگی است یعنی نگرش انسان به این مسأله درست شود خیلی از مسایل حل شدنی است. اگر اقتصاد بود آن موقع همه افراد و جوانان قشر مرفه باید ازدواج می کردند ولی نمی کنند اگر واقعا مسأله اقتصادی عامل اصلی بود در تمام طبقات پایین ازدواجی نباید صورت می گرفت ولی می گیرد پس نشان می دهد وقتی نگاه، ارزش و نگرش و باورهای ما نسبت به ازدواج و زوجیت و زندگی مشترک تغییر پیدا کند رفتار ما هم در این زمینه تغییر پیدا خواهد کرد یعنی ما باید به این مسأله برسیم که فرد از زمانی که می خواهد ازدواج کند و تشکیل خانواده دهد برای آن مرحله حداقل های زندگی لازم است نه زندگی صددرصدی. اکثریت زوج ها نمی توانند در ابتدای زندگی مسکن مستقل، ماشین و خانه و یا درآمدهای میلیونی داشته باشند هیچ زوجی در بدو زندگی نمی تواند اینها را داشته باشد حتی کسانی که در زندگی مشترک هم این ها را دارند در زندگی مشترک به آن رسیده اند و زندگی را با حمایت خانواده و جامعه باید بسازند نه اینکه زندگی صددرصدی آماده شود و دست کسی را بگیریم و برویم زندگی را شروع کنیم. تمام متأهلین که الان هستند چند درصد آنها هنوز درگیر پرداخت اقساط هستند و چند درصد خانه شخصی و رهنی دارند چند درصد مستأجر هستند و هنوز ماشین شخصی ندارند و هنوز در آن مکانی که دوست دارند نمی توانند زندگی کنند ولی آیا زندگی نمی کنند زندگی می کنند ولی خیلی خوب زندگی می کنند چرا چون در باورشان است که من زندگی را آغاز می کنم و در آینده زندگی را می سازم.

مهریه های سنگین- عدم آموزش های لازم- نقش رسانه ها- اهمیت تسهیل امر ازدواج

زندگی بدون ازدواج به تکامل نخواهد رسید وبقای نسل در همین امر ازدواج است بنابرایناین موضوع ازاهمیت زیادی برای همه جوامع برخوردار است.طی دهه های گذشته عوامل مختلفی موجب شده تا مقوله ازدواج کمی بغرنج شود که اولین عامل آن مشکلات و وضع بد اقتصادی حاکم است و جوانان به دلیل بیکاری و اینکه شغل ودرآمدی ندارد عملا نمی توانند ازدواج کنند.

مهمترین اقدام برای کمک به مقوله ازدواج جوانان فراهم کردن کار برای آنهاست و تسهیل کردن امر ازدواج بعنوان مثال بحث مهریه ها که مشکلاتی را بوجود آورده وهمچنان پرونده های عدیده ای در این خصوص در دادگاه ها بررسی می شود.

یکی ازواقعیت های جامعه وضع مهریه های سنگین است که در برخی مواقع به طمع دستیابی به یک ثروت قبل از ازدواج مطالبه می شود و سوء استفاده هایی در این خصوص شده ومشاهده شد برخی با همین هدف ازدواج می کنند.

در برخی موارد بویژه در شهرستان ها مشاهد شده که افراد آمادگی و بلوغ کافی برای تشکیل خانواده را ندارد و تحت فشار خانواده اقدام به اینکارکرده که درنهایت منجر به جدایی و طلاق شده است.

رسانه ها میتوانند در این خصوص نقش مهمی داشته باشند و ساخت فیلم هایی با این موضوع قطعا تاثیر بسزایی در جامعه خواهد داشت و توجه بیشتر به این امر و تغییر شرایط موجود می تواند به رفع موانع و مشکلات ازدواج جوانان کمک کند.

در گذشته آموزش منحصر به خانواده و نهایتا مدارس بود اما امروزه دایره آموزش بزرگ شده وازاین دو نهاد خارج شده است و با توجه به ساخت ها جدید تکنولوژی و تاثیرگذاری بیشتر آن ها باید از این ابزارها نیز استفاده شود تا آموزش های درست و مناسبی در خصوص مقوله ازدواج صورت گیرد.البته ابتدا در خانواده باید آموزش های لازم به فرزندان داده شود و ذهن مسطح و آماده شود و سپس با بهره مندی از ابزارها دیگر آموزشی، درک درست و مناسبی از مقوله ازدواج بدست آورد و در این صورت می توان امیدوار بود که یک رخداد مناسب اتفاق افتاده است.

تسهیل امر ازدواج یکی از ضروریات جامعه امروز است و باید با فراهم ساختن امکان حداقل های اقتصادی برای شروع یک زندگی جوانان را به این امر راغب کنیم و اشتغالزایی و مبارزه با بیکاری باید در اولویت قرار گیرد.

مطالعات مرکز افکارسنجی دانشجویان ایران در زمینه بررسی نگرش جوانان به ازدواج و تشکیل خانواده:

عدم وجود مهارت های لازم زندگی برای ورود به مقوله ازدواج

 این تحقیق روی سه هزار نفر از جوانان مجرد 18 تا 34 ساله در تمام شهرهای تهران در سال 92 انجام شد که مهم‌ترین موانع ازدواج از نظر آنان شامل مسائل اقتصادی، نیافتن همسر دلخواه، آداب و رسوم فرهنگی و مسائل تربیتی و روانشناختی افراد می شد. بیشترین مشکل ازدواج مردان را با توجه به تحقیق که در سال 92 ارائه داده شده است، مشکلات اقتصادی مطرح کرد و افزود: در مردان مشکل اقتصادی 68درصد ذکر شده بود که 43درصد شامل شغل و 25درصد مربوط هزینه مراسم ازدواج می شود. نیافتن همسر در مردان 12درصد است، مسائل فرهنگی و مشکلات فرهنگی 10درصد مطرح شده و مسائل روانشناختی و تربیتی که ترس از ازدواج و بی اعتمادی به طرف مقابل است 10درصد در سال 92 ارزیابی شده است. مشکلات اقتصادی برای زنان 18درصد دارای اهمیت است، تصریح کرد: 9درصد از مشکلات اقتصادی زنان شامل شغل و 9درصد هزینه های ازدواج بوده این در حالی است که 36درصد از خانم ها همسر مورد علاقه خود را نمی توانند شناسایی کنند.  این موضوع مسئله اول و جدی خانم ها بود و مسائل فرهنگی دختران 17درصد و مسائل فردی 29درصد ارزیابی شده است. موانع ازدواج را چهار مسئله اقتصادی، نیافتن همسر دلخواه، مسائل فرهنگی و آداب و رسوم و مسائل روانشناختی افراد دانست.

 نیافتن همسر، مشکلات اقتصادی در مردان و نیافتن همسر در زنان مهم ترین عامل تاخیر در ازدواج است، اما مهمتر از همه عدم مهارت های لازم زندگی مشاوره قبل از ازدواج، آموزش‌های بعد از ازدواج و اصرار بر رعایت آداب و رسوم در خانواده‌ها عامل اصلی مانع شدن ازدواج دختران و پسران مطرح شده است.

مهارت های مهمی که هر دختر و پسری قبل از ازدواج باید بداند

ازدواج موفق,پیش از ازدواج, انتخاب شریک زندگی

برای داشتن یک ازدواج موفق، دختران و پسران نیازمند یادگیری مهارت هایی هستند که با هم بودن شان را ساده تر، عاشقانه تر و سازگارانه تر می کند. عبدالحسین ترابیان، کارشناس و مشاور خانواده در زمینه یادگیری این مهارت ها نکاتی را مطرح می کند.

آقا پسرهایی که می خواهید به خواستگاری بروید و دختر خانم هایی که تصمیم دارید به خواستگارتان بله بگویید، آیا می دانید که یادگیری بعضی مهارت ها مانند مهارت های ارتباطی، تصمیم گیری، خودشناسی و ... پیش از ازدواج ضروری است؟ هرچند ازدواج بعد از بلوغ فکری و اجتماعی افراد اتفاق می افتد اما برای داشتن یک ازدواج موفق، دختران و پسران نیازمند یادگیری مهارت هایی هستند که با هم بودن شان را ساده تر، عاشقانه تر و سازگارانه تر می کند. عبدالحسین ترابیان، کارشناس و مشاور خانواده در زمینه یادگیری این مهارت ها نکاتی را مطرح می کند. این مهارت ها اگرچه جزو مهارت هایی است که افراد در همه مراحل زندگی به آن ها احتیاج دارند اما در ازدواج نقش پر رنگ تری خواهد داشت و دختر و پسرهای جوان باید بیش از دیگران به یادگیری این مهارت ها اهمیت بدهند.

خودشناسی

اولین و ضروری ترین مهارتی که دختر و پسرها قبل از ازدواج باید کسب کنند، مهارت خودشناسی است. هر فردی قبل از ازدواج باید تیپ شخصیتی، اخلاق ها و انتظارات خودش را از زندگی مشخص کرده باشد. خود آگاهی به معنای شناخت احساسات، اهداف و برنامه های زندگی، تفریحات و سرگرمی ها، توانایی ها، ضعف ها، ارزش ها، مسئولیت ها، فرهنگ و مذهب، علایق، آرزوها و استعدادهاست. خودآگاهی به این دلیل مهم است که هر دختر و پسری قبل از ازدواج باید بداند چه هدفی دارد و بر همان اساس در زندگی برنامه ریزی کند. اگر فردی خودش را به میزان مورد نیاز نشناسد، در انتخاب شریک زندگی اش نمی تواند موفق عمل کند. به طور مثال، اگر پسر یا دختری برای خودش جایگاه مسائل مالی را در زندگی مشخص نکرده باشد، نمی داند که همسری می خواهد که مسائل مالی برایش از اهمیت ویژه ای برخوردار است یا مسائل دیگری برای او اهمیت دارد؛ بنابراین رسیدن نسبی به خودشناسی در مرحله انتخاب شریک زندگی باعث می شود که فرد همسری انتخاب کند که با خودش تناسب و نقاط مشترک بیشتری داشته باشد.

تصمیم گیری

داشتن مهارت تصمیم گیری یکی دیگر از مهارت های مهم قبل از ازدواج است ؛چون انتخاب شریک زندگی، یکی از مهم ترین تصمیم های هر فردی است. تصمیم گیری و به دنبال آن داشتن اراده ای مصمم، به مهارت نیاز دارد. اگر فردی مهارت تصمیم گیری داشته باشد، تصمیم های خردمندانه تری خواهد گرفت و به طور طبیعی موفق تر خواهد بود. هر فردی برای تصمیم گیری خردمندانه باید 3 گام بردارد. در گام اول، فرد باید به نظر خودش اهمیت بدهد و به یک جمع بندی اصولی برسد. به این گام، گام خودخواهانه هم گفته می شود. در گام دوم، فرد باید با عزت نفس بالا، نظر دیگران به خصوص پدر و مادرش را درباره تصمیمش بپرسد. در گام سوم هم، فرد باید با بررسی نظر خودش و دیگران به یک تصمیم درست و منطقی برسد و با اراده جدی، تصمیم هایش را عملی کند.

ابراز صمیمیت

توانایی ابراز محبت و صمیمی بودن که از نشانه های رشد و بلوغ عاطفی جوان است، باید قبل از ازدواج حاصل شده باشد و جوان آماده ازدواج، باید اهمیت این موضوع را بداند که یکی از مهم ترین سرمایه های او برای زندگی موفق، رسیدن به رشد و توانمندی در زندگی است. چه بسا دختر و پسرهایی که از امکانات مالی و مادی فراوانی برخوردار هستند اما از آن جا که مهارت محبت کردن و عشق ورزیدن را نیاموخته اند، بعد از مدت کوتاهی چون قادر به تحمل طرف مقابل شان نیستند و نمی توانند پاسخگوی نیازهای عاطفی او باشند، به راحتی زندگی مشترک شان با مشکلی به نام طلاق عاطفی و حتی شکست منتهی می شود.

ارتباط موثر

آموختن مهارت های ارتباطی جدید و موثر در رسیدن به هماهنگی، رضایت و آرامش نقش قابل توجهی دارد.ماهنامه سپیده دانایی در این باره می نویسد: در واقع بخشی ازمهارت های ارتباطی در خوب گوش دادن، خوب حرف زدن و خوب تجزیه و تحلیل کردن صحبت های دیگران نهفته است. دختر و پسر باید با ویژگی های رفتاری جنس مقابل آشنا باشند تا واکنش های مناسب تری داشته باشند؛ به طور مثال، پسری که می داند، دخترها احتیاج به همسری دارند که به صحبت های شان گوش دهد از گفت و گو با همسرشان خسته نمی شوند و این موضوع را به بهترین شیوه ممکن مدیریت می کنند.

حل اختلاف

بروز اختلاف و تفاوت بین افراد، اتفاقی عادی و طبیعی است، اما مهم تر از آن، این است که افراد باید مهارت حل این اختلافات را داشته باشند و بتوانند اختلاف یا سوءتفاهمات خود با دیگران را به گونه ای منطقی و مسالمت آمیزحل کنند. گوش دادن فعال به صحبت های همسر، سعی در درک و پذیرش احساسات او و استفاده از راهکارهای کاهش ناراحتی مانند شوخی و مزاح به موقع، عوض کردن موضوع بحث، قدم زدن، تفریح و ... می تواند در حل اختلاف موثر باشد و باید دختر و پسر آماده ازدواج در به کار بردن این روش ها توانمند باشند.

همدلی و همراهی

همدلی به معنی تایید رفتارهای فرد مقابل نیست بلکه فقط به این معنی است که همسرمان و شرایط اش را درک می کنیم. ناتوانی در بیان همدلی یعنی شما در مواجهه با فرد مقابل شروع به نصیحت، راهنمایی و ارائه راه حل، سرزنش، به رخ کشیدن و مقایسه، بی اهمیت و کوچک کردن مشکل، اغراق آمیز یا بزرگ کردن مشکل،

تعریف و تحسین کنید. برای آن که همدلی به بهترین شکل انجام گیرد، باید بتوانید به احساسات و هیجانات همسرتان توجه کنید. از دید او به صحبت هایش خوب گوش دهید. در حالی که به صورتش نگاه می کنید، احساسات تان را به او انعکاس دهید و سعی کنید با احساس طرف مقابل تان همراه و همرنگ شوید.

بدون شک تسلط جوانان بر مهارت های اصلی زندگی و بالا رفتن میزان درک صحیح آنها از امر ازدواج و پرهیز از سطحی نگری ها در مورد این امر مهم تاثیر فراوانی در نگاه مثبت آنان به مقوله ازدواج خواهد داشت.

فارغ از تمام مشکلات و موانعی که در مسیر ازدواج برای جوانان وجود دارد، اگر شناخت و اطلاعات و داده های مثبت ذهنی وجود داشته باشد میتوان بر بسیاری از مشکلات غلبه کرد.

جوانان عزیز ما باید با توکل به خداوند متعال و با الهام گیری از کلام وحی و توجه به توصیه های بزرگان به فکر ازدواج های آسان و کم هزینه باشند و شک نداشته باشند که در سایه تلاش و کوشش و همدلی و همراهی با همدیگر به تمام خواسته ها و آرزوهای خود خواهند رسید.